अपस्मार आजारावर उपचार पद्धत कशी होते.?

अपस्मार आजार, ज्याला इंग्रजीमध्ये Epilepsy म्हणतात, यावर विविध उपचार पद्धती आहेत. प्रत्येक रुग्णाच्या परिस्थितीनुसार उपचार पद्धती निवडली जाते. उपचार पद्धतीमध्ये औषधोपचार, आहारातील बदल, शस्त्रक्रिया, आणि अन्य चिकित्सक उपचारांचा समावेश होऊ शकतो.

१. औषधोपचार (Medications):

एंटी-एपिलेप्टिक ड्रग्स (AEDs): सामान्यतः अपस्माराच्या उपचारासाठी प्रथम ओळखली जाणारी पद्धत आहे. या औषधांमुळे बहुतेक रुग्णांच्या दौऱ्यांना नियंत्रित केले जाऊ शकते. औषधाचे प्रकार आणि डोस रुग्णाच्या वयानुसार, आरोग्यानुसार आणि दौऱ्यांच्या प्रकारानुसार ठरवले जातात.
२. आहारातील बदल (Dietary Changes):

केटोजेनिक डाएट: काही रुग्णांमध्ये, विशेषत: मुलांमध्ये, केटोजेनिक डाएट वापरले जाते. हे डाएट उच्च फॅट, कमी कार्बोहायड्रेट युक्त असते, जे अपस्माराच्या दौऱ्यांची वारंवारता कमी करण्यास मदत करते.
३. शस्त्रक्रिया (Surgery):

जर औषधोपचार आणि आहारातील बदलांनी अपस्माराचे दौरे नियंत्रित झाले नाहीत, तर शस्त्रक्रिया विचारात घेतली जाते. शस्त्रक्रियेत दौरे होणाऱ्या मेंदूच्या भागाला काढून टाकले जाते किंवा तो भाग तुटवला जातो.
वागस नर्व स्टिम्युलेशन (Vagus Nerve Stimulation): एका साधनाने वागस नर्वला उत्तेजित केले जाते, ज्यामुळे दौऱ्यांची तीव्रता आणि वारंवारता कमी होते.
४. इतर चिकित्सक उपाय (Other Therapies):

डीप ब्रेन स्टिम्युलेशन (Deep Brain Stimulation): हे उपचार काही प्रकरणांमध्ये वापरले जाते, जिथे मेंदूच्या ठराविक भागात इलेक्ट्रिकल स्टिम्युलेशन दिले जाते.
रेस्पॉन्सिव्ह न्यूरोस्टिम्युलेशन (Responsive Neurostimulation): ही पद्धत देखील अपस्माराच्या उपचारासाठी वापरली जाते, ज्यात एका साधनाने मेंदूच्या ठराविक भागात स्टिम्युलेशन दिले जाते.
५. जीवनशैलीत बदल (Lifestyle Modifications):

अपस्माराचा परिणाम कमी करण्यासाठी काही जीवनशैलीतील बदल आवश्यक असतात. यामध्ये नियमित झोप घेणे, तणाव कमी करणे, नियमित व्यायाम करणे, आणि आरोग्यदायी आहार घेणे महत्वाचे आहे.
६. मानसिक आणि सामाजिक सहाय्य (Psychological and Social Support):

अपस्मारामुळे होणाऱ्या मानसिक तणावाशी सामना करण्यासाठी मनोवैज्ञानिक उपचार आणि सामाजिक सहाय्याची देखील गरज असते. थेरपी, सपोर्ट ग्रुप्स आणि कौन्सेलिंग रुग्णांच्या एकूण कल्याणासाठी उपयुक्त ठरू शकते.
उपचार पद्धती वैयक्तिक गरजांनुसार ठरवली जाते, त्यामुळे न्यूरोलॉजिस्ट किंवा अपस्मार तज्ज्ञांच्या सल्ल्याने योग्य उपचार पद्धती निवडणे महत्वाचे आहे.